Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska jest organizacją pozarządową działającą od 1989 r., zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem 0000057779. Do priorytetowych zadań Fundacji należą: ochrona przyrody i krajobrazu, promocja zrównoważonego rozwoju, kształtowanie przyjaznych środowisku postaw społecznych i gospodarczych oraz zwiększanie świadomości ekologicznej poprzez edukację. Fundacja prowadzi własne projekty, organizuje kampanie społeczne i warsztaty, a także prowadzi działania eksperckie na terenie całej Polski. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Fundacja corocznie składa sprawozdania ze swojej działalności. Sprawozdania te poddawane są audytowi zewnętrznemu oraz są udostępnione do publicznej wiadomości poprzez możliwość wglądu do nich w siedzibie Zarządu NFOŚ.
Idea utworzenia fundacji zajmującej się stanem środowiska przyrodniczego w Polsce rodziła się stopniowo wśród politycznego zamętu, jaki opanował kraj z początkiem lat osiemdziesiątych minionego wieku. Stopniowe wdrażanie wolnorynkowych zmian gospodarczych sprzyjały działaniom zmierzającym do uaktywnienia się pozarządowych organizacji ekologicznych działających na rzecz poprawy stanu środowiska.
W efekcie inicjatywa utworzenia Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska spotkała się z dużym zainteresowaniem zarówno środowisk naukowych, jak i działaczy społecznych. Po przełamaniu wielu problemów proceduralnych i organizacyjnych 20 grudnia 1988 roku 48 osób fizycznych oraz 26 przedstawicieli jednostek gospodarczych i organizacji społecznych podpisało w sali kolumnowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej akt założycielski Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska.
Istotną rolę w utworzeniu Fundacji odegrała także grupa ówcześnie działających dużych jednostek gospodarczych, takich jak: Zakłady Azotowe w Tarnowie, Mazowieckie Zakłady Rafineryjne i Petrochemiczne w Płocku, Zakłady Celulozowo-Papiernicze we Włocławku, Kopalnia Węgla Brunatnego w Bełchatowie, Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych w Gdańsku.
Osobowość prawną Fundacja uzyskała 6 marca 1989 roku.
Wśród osób szczególnie zaangażowanych wpowstanie Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska wymienić należy
Andrzeja Walewskiego - twórcę i propagatora stworzenia Fundacji, któremu zawdzięczamy również wykonanie większości prac przygotowawczych i osobisty udział w przezwyciężaniu trudności formalnych. Do zasłużonych założycieli Fundacji należą również:
prof. dr hab.Jerzy Kołodziejski,prof. dr hab. Stefan Kozłowski, prof. dr hab. Roman Andrzejewski,prof. dr hab. Jan Kostrzewski,
prof. dr hab. Andrzej Richling,prof. dr hab. Henryk Zimny, Andrzej Gordon, dr Maciej Olejniczak, Kazimierz Chłopecki,
dr Wojciech Nowicki. Utworzenie Fundacji wsparły następujące organizacje społeczne: Liga Ochrony Przyrody, Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze, Polski Związek Łowiecki, Polski Związek Pszczelarski, Polski Związek Wędkarski, Towarzystwo Łączności
z Polonią „Polonia”, Centralny Związek Rzemiosła, Fundacja Polonia oraz wiele innych. Świat dziennikarski reprezentowali miedzy innymi Krzysztof Walczak oraz Eugeniusz Pudlis.
Pierwszym Prezesem Zarządu Fundacji został Andrzej Walewski,który we wrześniu 1989 roku złożył rezygnację i objął stanowisko Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Zastąpił go dr Wojciech Nowicki,który pełnił obowiązki Prezesa do 7 września 2021 roku. W ciągu ponad trzydziestu lat istnienia Fundacji w Zarządzie pracowało wielu wysokiej klasy specjalistów zajmujących się problematyką ekologiczną (Tomasz Podgajniak, Barbara Lewicka – Kłoszewska, Mieczysław Metler, Andrzej Mikołajczyk, Adam Lackowski, Krzysztof Wolfram i inni).
Zarząd kieruje działalnością statutową i gospodarczą Fundacji i odpowiada za jej wyniki, a w szczególności planuje, organizuje i nadzoruje pod względem merytorycznym jej prace, wykazuje inicjatywę w sprawie rozwoju określonych kierunków działalności Fundacji, dba otrzymywanie i pozyskiwanie kontaktów z zewnętrznymi współpracownikami i potencjalnymi partnerami.
Ponadto w ramach bieżącej działalności reprezentuje Fundację na zewnątrz, podejmuje decyzje w sprawach organizacji wewnętrznej Fundacji, tworzy i likwiduje wyodrębnione jednostki organizacyjne, powołuje i odwołuje ich kierowników, a także określa regulaminy organizacyjne oraz cele i zasady działalności tych jednostek.
biolog, związany z Fundacją od początku swojej kariery zawodowej. Inicjator i współtwórca Biura Studiów i Ekspertyz Przyrodniczych NFOŚ. Członek Zarządu Fundacji (od 1995 r.), Wiceprezes (od 2003 r.), Prezes Zarządu (od 2021 r.) Uznany ekspert z zakresu ochrony różnorodności biologicznej, specjalizujący się między innymi w sprawach dotyczących planowania strategicznego. Autor lub współautor kilkuset ekspertyz, opracowań studialnych, projektów i opinii z zakresu ochrony przyrody.
geograf/kartograf, związana z Fundacją od 1992 roku działając nieprzerwanie w Centrum UNEP/GRID-Warszawa jako Wicedyrektor, a następnie Dyrektor jednostki (od 2008 r.), Członek Zarządu Fundacji (od 2018 r.), Wiceprezes Zarządu (od 2021 r.). Inicjator oraz współwykonawca wielu przedsięwzięć badawczych i popularyzatorskich dotyczących badania środowiska przy zastosowaniu technologii geoinformacyjnych, wizualizacji danych przestrzennych, wdrażania technologii ICT w edukacji ekologicznej, tworzenia warunków na rzecz partycypacji społecznej w zarządzaniu środowiskiem. Trzykrotnie wyróżniona, wraz z zespołem Centrum UNEP/GRID-Warszawa, nagrodą Ministra Środowiska za szczególne osiągnięcia w zakresie ochrony, kształtowania i użytkowania środowiska i jego zasobów.
biolog, związana z Fundacją od 1999 roku. Wieloletni Dyrektor Biura Ekspertyz i Studiów Przyrodniczych NFOŚ. Członek Zarządu Fundacji (od 2008 r.), Wiceprezes Zarządu (od 2021 r.). Organizator prac oraz współwykonawca kilkuset przedsięwzięć badawczych dotyczących w szczególności opracowywania stanu zachowania i ochrony różnorodności biologicznej, opracowywania planów ochrony parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody oraz planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000, przeprowadzania inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych i gatunków, monitorowania stanu wybranych elementów środowiska przyrodniczego, opracowywania raportów oddziaływania na środowisko.
Funkcję przewodniczącego Rady pełnili: prof. dr Jerzy Kołodziejskiw okresie 20.12.1988 r. – 27.06.2001 r. i prof. dr Andrzej Richlingod 19.12.2001r. do dziś. Wszyscy członkowie Rady Fundatorów wykazali się niezwykłą aktywnością. Należy przypomnieć, że byli wśród nich: prof. dr Roman Andrzejewski,prof. dr Jan Kostrzewski, prof. dr Stefan Kozłowski,prof. dr Marek Roman, prof. dr Kazimierz Secomski, prof. dr Jerzy Sommer, prof. dr Henryk Zimny, Kazimierz Chłopecki, Ryszard Dzialuk, ks. Henryk Ostach, Ryszard Ścigała oraz Jerzy Zembrzuski. Rada Fundatorów, sprawując bieżącą pieczę nad działalnością Zarządu i całej Fundacji, swoją funkcję realizuje poprzez opiniowanie i ocenę wszystkich istotnych spraw, którymi zajmuje się Fundacja. Za kierowanie Radą Fundatorów odpowiada jej Przewodniczący. Ma znaczący wpływ na atmosferę pracy Rady, ustala porządek obrad i zapewnia aktywne uczestnictwo wszystkich członków w działalności Rady. Zgodnie ze statutem Fundacji do zakresu działania Rady Fundatorów należy w szczególności:
biolog, związany z Fundacją od początku swojej kariery zawodowej. Inicjator i współtwórca Biura Studiów i Ekspertyz Przyrodniczych NFOŚ. Członek Zarządu Fundacji (od 1995 r.), Wiceprezes (od 2003 r.), Prezes Zarządu (od 2021 r.) Uznany ekspert z zakresu ochrony różnorodności biologicznej, specjalizujący się między innymi w sprawach dotyczących planowania strategicznego. Autor lub współautor kilkuset ekspertyz, opracowań studialnych, projektów i opinii z zakresu ochrony przyrody.
geograf/kartograf, związana z Fundacją od 1992 roku działając nieprzerwanie w Centrum UNEP/GRID-Warszawa jako Wicedyrektor, a następnie Dyrektor jednostki (od 2008 r.), Członek Zarządu Fundacji (od 2018 r.), Wiceprezes Zarządu (od 2021 r.). Inicjator
oraz współwykonawca wielu przedsięwzięć badawczych i popularyzatorskich dotyczących badania środowiska przy zastosowaniu technologii geoinformacyjnych, wizualizacji danych przestrzennych, wdrażania technologii ICT w edukacji ekologicznej, tworzenia warunków na rzecz partycypacji społecznej w zarządzaniu środowiskiem. Trzykrotnie wyróżniona, wraz z zespołem Centrum UNEP/GRID-Warszawa, nagrodą Ministra Środowiska za szczególne osiągnięcia w zakresie ochrony, kształtowania i użytkowania środowiska i jego zasobów.
biolog, związana z Fundacją od 1999 roku. Wieloletni Dyrektor Biura Ekspertyz i Studiów Przyrodniczych NFOŚ. Członek Zarządu Fundacji (od 2008 r.), Wiceprezes Zarządu (od 2021 r.). Organizator prac oraz współwykonawca kilkuset przedsięwzięć badawczych dotyczących w szczególności opracowywania stanu zachowania i ochrony różnorodności biologicznej, opracowywania planów ochrony parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody oraz planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000, przeprowadzania inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych i gatunków, monitorowania stanu wybranych elementów środowiska przyrodniczego, opracowywania raportów oddziaływania na środowisko.
W początkowym etapie funkcjonowania założyciele i pracownicy Fundacji koncentrowali się na stworzeniu optymalnej w stosunku do potrzeb struktury organizacyjnej. W Kierunkowym Planie Rozwojowym Fundacji, przyjętym do realizacji w 1990 roku, założono między innymi, że w tych realiach przemian gospodarczych, w których powstawała Fundacja powinno się tworzyć autonomicznie działające jednostki.
Każda z nich charakteryzowała się indywidualną specjalizacją aktywizując społeczności lokalne w swoim otoczeniu do podejmowania działań na rzecz poprawy stanu środowiska. Jednostki te zajmowały się zarówno działalnością statutową, jak i gospodarczą, przy czym działalność gospodarcza ukierunkowana była wyłącznie na świadczenie usług w sferze ochrony środowiska. W ciągu pierwszych dziesięciu lat działalności Fundacji powstało kilkanaście jednostek. Część z nich, zgodnie z przyjętą taktyką działania w obliczu zmieniających się uwarunkowań, została z biegiem czasu usamodzielniona, część zlikwidowano, natomiast niektóre działają nadal pod kierunkiem Zarządu NFOŚ. Aktualnie działalność Fundacji koncentruje się w dwóch wyodrębnionych jednostkach organizacyjnych:
Biuro prowadzi działalność zarówno w sferze statutowej, jak i gospodarczej. Jest odpowiedzialne za realizację między innymi następujących zadań:
UNEP/GRID-Warszawa funkcjonuje jako jeden z kilku ośrodków globalnej sieci GRID (Global Resource Information Database – światowej bazy danych o zasobach Ziemi), utworzonej przez UNEP (Program ONZ ds. Środowiska [UN Environment Programme]) w celu wzmocnienia efektywnego zarządzania zasobami środowiska.
UNEP/GRID-Warszawa został ustanowiony 17 września 1991 roku na mocy porozumienia pomiędzy UNEP, a Rządem Polskim reprezentowanym przez ministerstwo właściwe ds. środowiska. Od tego czasu, organizacja realizuje w Polsce misję UNEP, działając
na rzecz wdrażania zrównoważonego rozwoju i powstrzymania globalnego kryzysu ekologicznego. UNEP/GRID-Warszawa prowadzi
te działania we współpracy z organizacjami i instytucjami krajowymi oraz zagranicznymi. Jest też partnerem jednostek samorządowych, oświatowych oraz firm wdrażających politykę społecznej odpowiedzialności biznesu i zasady raportowania ESG.
UNEP/GRID-Warszawa, od momentu utworzenia, działa jako wyodrębniona jednostka organizacyjna Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska.
W obrębie Biura Zarządu, na potrzeby realizacji konkretnych projektów tworzone są zespoły tematyczne dostosowane osobowo i strukturalnie do ich specyfiki. Ogólny schemat struktury organizacyjnej Fundacji przedstawia poniższy schemat:
W ramach bieżących czynności, Fundacja poszukuje partnerów, którzy:
Szczególnie efektywną współpracę Fundacja prowadzi, między innymi z:
